Tibbiy profilaktika ishi
KASBI HAQIDA BATAFSIL MA`LUMOT



Yo'nalish Kodi		 5510300

Kasbiy mutaxassisliklar		Tibbiy profilaktika ishi feldsheri, tibbiy laborant, feldsher-laborant.

Ixtisosliklar
  • O‘rta maxsus (sanitar vrach assistenti, epidemiolog assistenti, dezinstruktor, klinik laboratoriyalar tibbiyot laboranti, biokimyo laboratoriyalari tibbiy laboranti, rentgen xonalari laboranti) – tibbiyot kollejlari;
  • Oliy (gigiena, sanitar-vrach) – tibbiyot institutlari va akademyalari.

Qobiliyatlar		mantiqiy aql, keng umumbiologik zakovat, eksperimentatorlik ko‘nikmalari, mustahkam xotira, diqqat, ohistalik, yuqori mas’uliyat.

Fanlar		biologiya, kimyo, fizika, ona tili va adabiyot, informatika, chet tili, jismoniy tarbiya.

Mazmuni
  • Sanitar-epidemiologik nazorat markazlarda, dezinfeksiya xizmatida, davolash-profilaktik va sog‘lomlashtirish maslahat markazlarida – nazorat qilinayotgan ob’ektlarda gigiena qonun-qoidalariga rioya qilinishini tekshirish, infeksion va yuqumli kasallanishning sabablarini aniqlash, profilaktik emlash ishlarining olib borilishini nazorat qilish, nazorat qilinayotgan ob’ektlarda sanitar-profilaktik va epidemiyaga qarshi olib boriladigan tadbirlarning rejalarini tuzishda ishtirok etish, sog‘lom turmush tarzini targ‘ib etish, aholining yuqumli kasalliklar bilan kasallanishi to‘g‘risidagi statistik ma’lumotlar ustida ishlash, bolalar va davolash-profilaktik muassasalarida, shuningdek, sanoat korxonalarida tibbiy-ekologik ekspertiza ishlarini olib borish.

    • Afzalliklar    		“jamiyatni sog‘lomlashtirish” yo‘lidagi ezgu ish; insonlar sog‘ligining yomonlanishi, yuqumli kasalliklar va epidemiyaning oldini olishga ko‘maklashuvchi qiziqarli ish; kasbning jamiyatdagi nufuzi.

    Kasbiy qiyinchiliklar    		antisanitar sharoitlardagi joylarni ko‘zdan kechirish, infeksiya yuqish xavfi; gigiena talablariga rioya qilmaydigan insonlar va ayrim ishlab chiqaruvchilar bilan kelishmovchiliklarning kelib chiqishi.

    Batafsil ma`lumot    		Afsuski, sanitar yoki sanitar vrach kasbi bugungi yoshlar (nafaqat yoshlar) e’tiborini u darajada o‘ziga jalb etmaydi. Balki buning sababi, sanitar vrach hech kimni davolamasligi va shundan kelib chiqqan holda, “tibbiyot yulduzi” darajasiga ko‘tarilish, shaxsiy klinikasini ochib olish imkoniyatiga ham ega emasligidadir.
    Lekin sanitar-epidemiolog – ixtiyoriy aholi punkti uchun juda-juda muhim va hurmatli shaxs. Sanitar vrachlar qay darajada insonlar manfaati uchun qayg‘urishsa, shu darajada insonlar ularni hurmat qilishadi. CHunki bizning barchamiz uylarimiz erto‘lalarida hasharotlar “sayr” qilmasligini, ta’lim muassasalarida tozalik ko‘zni qamashtirishini, xonadonlarimizda jo‘mraklardan toza suv oqishini, do‘konlarda esa eskirib qolgan mahsulotlar hidi “taralib” yotmasligini juda-juda xohlaymiz.
    Sanitar vrachlar nafaqat sanitar-epidemiologik organlar va idoralarning, balki davolash-profilaktika tashkilotlarining namunali rahbarlariga aylanishlari mumkin. Ular hech qachon o‘zlarini qiziqtirgan va e’tiborlarini jalb qilgan ishdan orqaga chekinishmaydi.
    Sanitar vrachlar aholi punktlari, xonadonlar, ishlab chiqarish korxonalari, ta’lim muassasalari, savdo do‘konlari, suv havzalari, dam olish maskanlari, bolalar oromgohlari, jamoat ovqatlanish joylari, dehqon bozorlari va, hattoki tibbiyot muassasalarining ham sanitar holatini nazorat qiladi. Antisanitar holatlar bo‘yicha jismoniy va yuridik shaxslarga nisbatan ma’muriy chora ko‘rish vakolatiga ham ega bo‘lishadi.
    Dezinstruktor – antisanitar holatdagi ob’ektlarni va yuqumli kasalliklar aniqlangan territoriyalarni dezinfeksiya qilish ishlarini ham amalga oshiradi, ya’ni turli infeksiyalarga qarshi profilaktika qiladi.
    Laborant – favqulotda vaziyatlar holatida, masalan, radiatsiya, zaharli gazlar tarqalgan hududlarda yoki epidemiya markazlarida tuproq, suv, havodan namuna olib, tahlil qiladi va zruriy holatlarda aholini evakuatsiya qilish yuzasidan tavsiyalar beradi hamda amaliy choralar belgilaydi. Bundan tashqari, oziq ovqat mahsulotlari do‘konlarida, jamoat ovqatlanish joylarida, ta’lim muassasalar va shu kabilarda oziq-ovqat mahsulotlarining iste’molga yaroqliligi hamda iste’mol muddati o‘tmaganligini nazorat qilishadi, tahlil uchun namunalar olishadi.
    SHunday ekan, sog‘lom turmush tarzi va jamiyat gigienasining bo‘lg‘usi nazoratchilari, dadilroq bo‘ling va ikkilanmang.