O‘rmonchilik ishi va aholi turar joylarini ko‘kalamzorlashtirish
KASBI HAQIDA BATAFSIL MA`LUMOT

Yo'nalish Kodi	5410800
Kasbiy mutaxassisliklar	O'rmon xo'jaligi texnigi.
Ixtisosliklar	O‘rta maxsus (o‘rmon xo‘jaligi texnigi, o‘rmon xo‘jaligi melioratori, o‘rmon xo‘jaligi biolaboranti, dorivor o‘simliklarni yig‘uvchi, keng profilli traktorchi) – qishloq xo‘jalik va ekologiya kollejlari; Oliy (o‘rmonchilik, aholi yashash joylarini ko‘kalamzorlashtirish va landshaftli qurilish, o‘rmon dorivor o‘simliklari) – qishloq xo‘jaligi, ekologiya yo‘nalishidagi oliy o‘quv yurtlari.
Qobiliyatlar	mustahkam sog‘lik, yuqori ish chidamliligi, jismoniy kuch va epchillik, shuningdek mustahkam asab tizimi va bosiq xarakterga ega bo‘lish, “tegirmondan butun chiqish” mahoratiga ega bo‘lish, belgilar bo‘yicha joy mo‘ljalini olib bilish, tig‘li va merganlik qurollaridan foydalana bilish.
Fanlar	jismoniy tarbiya, sport to‘garaklarida shug‘ullanish, geografiya, biologiya, uzoqdan mo‘ljal olib bilish, mehnat, ona tili va adabiyot, matematika, chet tili.
Mazmuni	O‘rmonchilik xo‘jaligida o‘rmon sanoati xo‘jaliklarida, qo‘riqxona va ov xo‘jaligida – o‘rmonning sanitar holatini kuzatish, o‘rmon maydonlari xaritasini tuzish va korreksiya ishlarini amalga oshirish, o‘rmonlarni yong‘indan saqlash chora-tadbirlarini ko‘rish, o‘rmonlarni noqonuniy kesish va boshqa qarama-qarshi harakatlarning oldini olish, hayvonot dunyosini saqlab qolish bo‘yicha chora-tadbirlar ko‘rish, hayvonlar uchun to‘sin o‘rnatish ishlarini tashkillashtirish va olib borish, yirik hayvonlarning xavfsiz migratsiyasi so‘qmoqlarini shakllantirish, hayvonlar (rejali otishga tegishli bo‘lganlarini ham) migratsiyasi va lokalizatsiyasi xaritalarini, ov xaritalarini tuzish, rejalashtirilgan ovlarni o‘tkazish, ov turizmini tashkillashtirish, qo‘ziqorin, yovvoyi mevalar, shifobaxsh o‘simliklarni terish ishlarini tashkillashtirish.
Afzalliklar	hamma vaqt o‘zini yaxshi jismoniy formada saqlash, ko‘p turdagi o‘simliklar va yovvoyi hayvonlarni ko‘rish, qonun asosida tez-tez ov qilib turish, zamburug‘ va yovvoyi mevalar iste’mol qilish, hamma vaqt toza havodan bahramand bo‘lish imkoniyatlarining mavjudligi.
Kasbiy qiyinchiliklar	ish, ayniqsa huquqbuzarlarga duch kelganda, sog‘lik va hayot tavakkali bilan bog‘lik; ko‘p hududlarda ensefalit va boreliozdan emlanish va repellentlar kabi profilaktik vositalardan foydalanish shart; o‘rmon xo‘jaligi mutaxassisining ish haqi hozircha uning bajaradigan ish hajmiga mos emas.
Batafsil ma`lumot	O‘zbekistonda o‘rmonchilik eng muhim sohalardan sanaladi va u kelajak avlod uchun tabiat ehsonlarini asrash, ko‘paytirish va ulardan maqsadli foydalanishga asoslangan. O‘rmonchilik, bizning mamlakatimizda asosan sanoat turi sifatida emas, ekologik himoya, yashil qalqon, dorivor, shifobaxsh va kosmetik o‘simliklar manbai sifatida rivojlangan desak, to‘g‘riroq bo‘ladi. O‘rmon romantikasini bamisoli kiyik yoki yo‘lbars bolachasi bilan uchrashuvdek yoqtiruvchilarga, ish joyida dudlama kaboblarni xush ko‘ruvchilardek, o‘rmonchilikda joy yo‘q. Albatta, hech kim sizga qozon tashkillashtirish va kechki ovqatga go‘sht tayyorlashni man qilmaydi. Gap -ta’qiqlarda emas, gap shundaki, qozon osish tezda sizning joningizga tegishi, hayvonlarni uchratib qolish esa ish vaqtiningizning eng yoqimsiz pallalariga aylanib qolishi ham mumkin. SHuning uchun bu sohaga kirishdan oldin yaxshilab o‘ylab olishni maslahat bergan bo‘lardik. O‘rmonchining ishi esa takror ishlab chiqarish, o‘rmon o‘simliklari sifati va tarkibini yaxshilash, ularning hosildorligini oshirish, o‘rmon fondi erlarini himoya qilish va ulardan ratsional foydalanishni yo‘lga qo‘yish bilan bog‘liq. Mohiyatiga ko‘ra, o‘rmonchi – o‘ziga ishonib topshirilgan maydondagi barcha ishlarga rahbarlik qiluvchi menejer. Bu kasb o‘rta maxsus, iloji bo‘lsa, oliy ma’lumotni talab qiladi. O‘rmonchi o‘rmon hududini zararkunanda qurtlar va po‘stloqxo‘r qo‘ng‘izlardan, yong‘inlardan hamda sayyohlar guruhi tomonidan zarar etkazilishidan himoya qilishni ta’minlaydi. U, shuningdek, tijorat ehtiyojlarini qondiradigan kamyob o‘simliklarni etishtirish, o‘rmon xo‘jaligini tiklash uchun ko‘chatlar ekish bilan ham shug‘ullanadi. O‘rmonchi u yoki bu o‘rmon massivining serunumligi va changalzorlardan o‘rmon uchun ziyon etkazmasdan avtomobil yoki temir yo‘l o‘tkazish, elektr liniyalarini tortish, o‘rmonda yog‘ochsozlik tashkilotlarini qurish va, albatta, o‘rmon sog‘ligi uchun xavfsiz kommunikatsiyalarga ega bo‘lgan turistik komplekslar qurish haqida ham bosh qotirishi kerak. Agar o‘rmon xo‘jaligi hududida noqonuniy ravishda daraxt kesish yoki boshqa ta’qiqlangan harakatlarni amalga oshirishiga to‘g‘ri kelib qolsa, eger ochiqchasiga olib borilayotgan qaroqchilikka – brakonerlarning noqonuniy oviga “qarshilik ko‘rsatadi”. Bir narsa ayonki, brakonerlar egerdan xavfsirashadi va hamma vaqt oldindan u bilan do‘stlashib olishga harakat qilishadi. Axir, egerning o‘zi – professional ovchi va izquvar, mobil aloqa endi brakonerlarga militsiyadan qochish imkonini bermaydi, chunki tajribali eger brakonerlarga ko‘rinmasdan, sekingina ularning yo‘liga ekologik militsiya guruhini yuborib qo‘ygan holda, qoidabuzarlarning ortidan tushishi mumkin. O‘rmonchi ham, ovchi ham o‘z vaqtlarini asosan o‘rmonda va qo‘riqxonalarda o‘tkazishadi, ustiga-ustak o‘zlarining oilalari yashaydigan hudud yaqinida emas, yirik aholi punktlaridan uzoqda. Ular uzoq vaqtlar davomida oilalaridan yiroqda bo‘lishlariga va yashash joylaridan katta masofalarni zabt etishlariga to‘g‘ri keladi. Albatta, bunday ish uchun shaxsiy avtomobilga ega bo‘lish maqsadga muvofiq, lekin o‘rmonning borish qiyin bo‘lgan hududlariga kirish uchun uni ham yo‘l ustida qoldirishga to‘g‘ri keladi. Ba’zida, o‘zgacha holatlarda bunday mutaxassislarni o‘rmonning kerakli hududigacha vertolyot olib borib qo‘yadi. Har qanday holatda ham o‘rmonchi joyda juda yaxshi mo‘ljal olib bilishi, ob-havodan qat’i nazar, qozon tagini yoqa bilishi, qaqshatqich sovuq va jazirama issiqlarga bardosh bera olishi kerak. Tabiatni sevsangiz, uni asrash yo‘lida qiyinchiliklarni enga olsangiz, marhamat, “yashil olam” sizni kutmoqda.