Zootexniya - Zootexnik-chorvador
KASBI HAQIDA BATAFSIL MA`LUMOT



Yo'nalish Kodi		 5410600

Kasbiy mutaxassisliklar		Zootexnik.

Ixtisosliklar
  • O‘rta maxsus (zootexnik-chorvador, qorako‘lchi, laborant-osemenator, keng profilli traktorchi, “V” yoki “VS” toifali haydovchi, ) - qishloq xo‘jalik kasb-hunar kollejlari;
  • Oliy (parrandachilik; qorako‘l qo‘ylari seleksiyasi; qishloq xo‘jalik hayvonlarini urchitish, ko‘paytirish va ularning seleksiyasi; chorvachilik mahsulotlari etishtirish, saqlash va ularni dastlabki qayta ishlash texnologiyasi) - qishloq xo‘jaligi instituti (akademiya, universitet)lari.

Qobiliyatlar		qanaqadir muhim qobiliyatni talab etmaydi; mustahkam sog‘lik; uzoq muddatli jismoniy yuklamalarga bardosh bera olish; hayvonlarni sevish; shuningdek, hayvonlar va o‘simliklarga allergiya bo‘lmasligi.

Fanlar		biologiya, zoologiya, geografiya, jismoniy tarbiya, kimyo, fizika, ona tili, iqtisodiy bilim asoslari, informatika, chet tili.

Mazmuni
  • Fermer xo‘jaliklarida, chorvachilik komplekslarida, agrosanoat korxonalarida hayvonlarga qarash, ularning semirishini nazorat qilish, buzoq olish, vaksinatsiya qilish davrida va boshqa veterinariya tadbirlarini o‘tkazishda mutaxassislarga yordam ko‘rsatish, em-xashak tayyorlash va oxirlarga taqsimlab solish, hayvonlar saqlanadigan molxonalarni tozalash, haydab boqiladigan holatlarda yaylovda nazorat qilish, qo‘ychilikda – qo‘ylarni qirqish;
  • Pitomnik va chorvachilik xo‘jaliklarida hayvonlarning eng yaxshi zotlarini saralash, chatishtirishni rejalashtirish, boqishda ilmiy tavsiya etilgan ratsionlarni sinovdan o‘tkazish, hayvonlarning yangi zotlarini yaratishda ishtirok etish;
  • Qishloq xo‘jaligi sohasidagi ilmiy-tadqiqot institutlarida – chorvachilik xo‘jaligi hayvonlarining yangi zotlarini yaratish, hayvonlarning parazitik va infeksion kasalliklariga qarshi kurashishning yangi uslublarini ishlab chiqish, em-xashak, ozuqabob mahsulotlarini ishlab chiqish texnologiyalarini yaratish.

    • Afzalliklar    		ishning o‘zgarmas, turg‘un xarakterga egaligi; qishloq joyida ushbu kasbga talabning kattaligi; hayot – tabiatda; shaxsiy, namunali chorvachilik xo‘jaligini yaratish uchun katta imkoniyat; bu sohada ish haqi va daromadlarning oshib borish tendensiyasi.

    Kasbiy qiyinchiliklar    		kutilmagan holatlar bilan bog‘liq ishning asabiyligi; me’yorlanmagan ish kuni; maosh har doim ham qilingan mehnatga yarasha bo‘lmasligi (natija ob-havoning kelishi va epidemiologik holatga ham bog‘liq;) qishloq hayotining o‘ziga xos qiyinchiliklari; hayvonlar kasalining yuqish ehtimoli.

    Batafsil ma`lumot    		Zootexnik-chorvador kasbi – hayvonlarni yaxshi ko‘ruvchilar uchun. Faqatgina uy jonivorlarini emas, bizlarni boqadigan va kiyintiradigan hayvonlarni ham.
    CHorvador agronom singari qishloq xo‘jaligi tashkilotlarida ishlaydi. Uning tashvishi ko‘p. Masalan, go‘sht-sut fermasida mollarni har kuni boqish bilan molboqar shug‘ullanadi, albatta, maxsus ma’lumotga ega bo‘lmagan ishchi. Lekin, zootexnik-chorvador unga mutaxassis sifatida topshiriq beradi: qachon va qanday qilib hayvonlarga em, suv berish, bu emni qanday tayyorlash, sutkasiga necha marotaba berish va hayvonlar saqlanadigan joyni qanday qilib tozalash hamda boshqa shunga o‘xshash ishlar. CHorvadorning asosiy vazifasi – imkon qadar ko‘p sut, buzoq olish, mollarni semirtirish. CHorvadorning ish joyi faqat go‘sht-sut fermasida emas.
    Masalan, otchilikka ham ixtisoslashish mumkin. O‘zbekistonda otlarni faqatgina yordamchi hayvon sifatida foydalanilmaydi. Ular chegarachilar, o‘rmonchilar, turistlar, sportchilarga ham juda kerak. SHu bilan birga, go‘sht uchun ham (asosan qazi tayyorlashda) etishtiriladi. Albatta, bugungi kunda mamlakatda yirik va mayda shoxli qoramolchilik, qo‘ychilik, parrandachilik, cho‘chqachilik, quyonchilik mutaxassisligiga nisbatan otchilikka talab katta emas. Jadal sur’atlarda katta va kichik tovuqchilik fermalari ko‘paymoqda, ular nafaqat qishloqlarda, balki shaharlar atroflarida ham joylashgan. Bundan tashqari, nutriya, andatra kabi hayvonlarni teri olish uchun ko‘paytirish bilan maxsus shug‘ullanuvchi korxonalar ham paydo bo‘lmoqda.
    CHo‘ponni eslamasak, noto‘g‘ri bo‘ladi. CHo‘pon – eng katta boyliklarimizdan biri – qorako‘lchilik etishtirishdagi bosh qahramon. Qorako‘lchilik bizning iqtisodiyotimiz rivojlanishida, ayniqsa, eksport salohiyatida o‘zining katta hissasiga ega. Bu kasbning o‘ziga xos va mashaqqatli mehnat talab etadigan xususiyatlari bor (cho‘pon asosan cho‘lda, qir-adirda, aholi punktlaridan yiroqda ko‘chmanchi hayot kechiradi). Bu kasbni ommaviy deb bo‘lmaydi. Odatda, cho‘pon kasbini insonlar meros sifatida egallaydilar. Lekin qaysi bir mutaxassislikni tanlamang, shuni inobatga olish lozimki, chorvachilikning asosiy muammosi – kasallikda. Uning ayrimlaridan hayvonlar o‘lishi ham mumkin, ayrimlaridan (masalan, parazitlarni uyg‘otuvchi) mollarning ozishi, hattoki sut va go‘shtning iste’molga yaroqsiz holga kelib qolishi ham mumkin. Parazitlar bilan kurashish – zamonaviy veterinariyaning erishgan yutuqlariga qaramasdan - bugungi kunga qadar chorvadorlarning katta tashvishi bo‘lib qolmoqda.
    Odatda, insonlar chorvadorlikka qanday keladilar? Uy mushugi, it va boshqa uy hayvonlarini yaxshi ko‘rish etarli emas. SHahar hayotiga yoshlikdan ko‘nikkan kishilar kamdan-kam zootexnik - chorvador bo‘lishadi. Haqiqiy chorvador maktab yoshidan buzoqchalar, qo‘zichoqlar, jo‘jachalarga bo‘lgan mehrdan shakllanadi. Bugungi chorvadorlarning ko‘pchiligi - maktab yillarida ota-onalariga hayvonlarni parvashish qilishda ko‘maklashganlar.
    Zootexnik-chorvador bo‘lishni xohlaysizmi? Qishloqdan shaharga qochib ketmaysizmi? Bo‘lmasa, olg‘a. Jismoniy tarbiya va sport bilan ham shug‘ullaning – jismoniy kuch va bardoshlilik chorvador uchun juda ham muhim.