 Yo'nalish Kodi | 5340800 |
 Kasbiy mutaxassisliklar | Avtomobil yo'llari, ko'priklar, sun'iy inshootlar qurilishi va aerodromlar bo'yicha texnik. |
 Ixtisosliklar |
|
 Qobiliyatlar | yuksak fikrlash qobiliyati, yuqori tashkilotchilik xususiyatlari, ohistalik, diqqat, yaxshi ko‘rish qobiliyati, aniq va chaqqon harakatlar, bosiqlik, asabiy bardoshlilik, , jismoniy kuch, mustahkam sog‘lik va iroda. |
 Fanlar | matematika, chizmachilik, fizika, jismoniy tarbiya, hayot faoliyati xavfsizligi, kimyo, materiallar qarshiligi. |
 Mazmuni | |
 Afzalliklar | yuqori maosh; o‘z xizmatidan boshqalar foydalanayotganligidan rohatlanish hissi, |
 Kasbiy qiyinchiliklar | jismoniy va ruhiy jihatdan qiyin ish, ish jarayonida sog‘liqqa jiddiy shikast etish xavfi, turli noqulay tabiiy sharoitlarda ham og‘ir ishlarni bajarish majburiyati, |
 Batafsil ma`lumot | Bu kasb nomini eshitganda odatda “ha, shu ham kasb bo‘libdimi, bor-yo‘g‘i bir yo‘l quruvchi-yu, tag‘in oladigan maoshini qara-ya!” deb qo‘yadiganlar ham oz emas. Lekin siz zamonaviy dunyoni yo‘llarsiz bir tasavvur qilib ko‘ring, ahvol naqadar ayanchli kechar edi. Transport vositalari (hayvonlar ham transport vazifasini o‘tay olishadi) ham haydovchi, ham yo‘lovchi, ham piyodalar uchun juda noqulay sharoitlarda harakatlanishiga to‘g‘ri kelar edi. Buning ustiga, yo‘llar yo‘q ekan, hozirgidaqa binolar ham bo‘lmas edi, avtomobil, samolyot, poezdlarni ishlab chiqarishga ham zarurat tug‘ilmagan bo‘lardi. SHunday ekan, zamonaviy dunyoning zamonaviyligi ham qolmas edi go‘yo: hammasi xuddi qadimgidek – chang-to‘zon, loy-balchiqlarda otlar, fillar, tuyalar, eshshaklar, boshqa hayvonlar “sudralib” borishayapti. Agarda uzoqroq safarga – boshqa shahar yoki mamlakatga jo‘nashga to‘g‘ri kelib qolsa bormi, necha oylab, hattoki yillab vaqtingiz ketgan bo‘lardi. Bu kasb vakiliga past nazar bilan qarashdan oldin, uning ishi naqadar qiyin va ahamiyatli ekanligini bir o‘ylab ko‘rish kerak. Kuydiradigan darajada jazirama issiq bo‘ladimi, yomg‘ir yog‘adimi, qormi, yo‘lchi ishlashga majbur, chunki uning ishi necha kun yoki oyga kechiksa, butun shahar yoinki qishloq hayoti ham shunchaga kechikkan bo‘ladi. Mana buni endi yuksak mas’uliyat desak bo‘ladi. SHuning uchun bu ishda quruvchi bamaylixotirlikka berilsa, “ko‘z uchun” ishlasa, o‘z ishini yo‘qotishga katta tavakkal qilgan bo‘ladi. Yo‘lchilar ochiq tabiatda mehnat qilishadi, bir joyda turishmaydi, aholi punktlarining rivojlanganlik darajasi, shuningdek, haydovchi, yo‘lovchi va piyodalarning xavfsizligi ularning ishiga borib taqaladi. Bu soha ishchilari shunchaki yo‘llar, ko‘priklar qurishmaydi, ular shahar va qishloqlarni birlashtirishadi, bir punktdan boshqasiga ko‘chish imkoniyatini yaratib berishadi, yo‘llar ta’minoti ham ularning zimmasida yotadi. Bu kasbdagi qator qiyinchiliklar – og‘ir mehnat sharoitlari: shovqin, ob-havo sharoitlari, ish jarayonida yo‘llarda transportning harakatlanishi va hokazo. Avtomobillashtirilish, mobillashtirilish, aholining ijtimoiy va mehnatdagi faolligi bevosita mamlakat yo‘l tarmog‘ining rivojlanganlik darajasiga borib taqaladi. So‘nggi yillarda yo‘lchilar xizmati va mahorati o‘laroq, avtomobil yo‘llari, ko‘priklar qurilishi va rekonstruksiyasi borasida katta hajmdagi ishlar amalga oshirildi hamda etarli tajriba to‘plandi. Biroq, shunday bo‘lsa-da, bu soha hali ham rivojlanish bosqichida, bu esa – loyihalovchilar va yo‘l quruvchilariga nisbatan extiyoj avvalgidek yuqori bo‘lishini bildiradi. Hududiy va o‘zaro birlashgan yo‘llarning loyihalarini muvaffaqiyatli amalga oshirish malakali mutaxassislar tayyorlashga bog‘liq. Yo‘l quruvchi kasbi birdaniga “odam-texnika” va “odam-belgilar tizimi” kasblari toifasiga kiradi, u yo‘l-qurilishi texnikalari va asboblari bilan ishlashga yo‘naltirilgan. Kasblarning bu toifasi ishchidan fikrlash, tasavvur, texnik qobiliyatlar, o‘ta chaqqonlikni talab etadi. “Odam-belgilar tizimi” toifasiga kirishining sababi u belgili ma’lumotlar – chizma, sxema, karta, jadval va raqamlar bilan ishlashga asoslangan. Buning uchun esa fazoviy va mantiqiy tasavvur, tez va to‘g‘ri mo‘ljal ola bilish va chizmalarni o‘qiy olish talab etiladi. Quruvchi kasbi evristik (ijodiy) kasblar sinfiga kiradi, u boshqa odamlarni boshqarish, rejalashtirish, nazorat qilish, rivojlanishga intilish bilan bog‘liq. Texnik-quruvchi avtomobil yo‘llarini loyihalash, qurish, rekonstruksiya qilish, ta’mirlash, ularning ekspluatatsiyasi bilan shug‘ullanadi. Bu kasb vakillari yo‘llarni loyihalashda, yo‘llarni qurishda ishlatiladigan aralashmalarni (asfalt, beton va hokazo) tayyorlashda, bo‘lg‘usi avtomagistral trassalarining qurilishini rejalashtirishda, hovli va maydonlarni bezash ishlarida ishtirok etishlari mumkin. Ular o‘lchovlar va tadqiqotlar natijalarini jurnalga qayd etib boradi, topos’yomkalar o‘tkazadi, geodezik tasvirlarga oid hujjatlarini tayyorlaydi va chizmalarni ishlab chiqadi. Bu ishda geodezik asboblar – nivelir va teodolitdan foydalanishni bilish muhim. Sohada etuk kadr bo‘lish uchun nimalarni bilish muhim:
Nimalarni bajara olish zarur:
|