Arxitektura
KASBI HAQIDA BATAFSIL MA`LUMOT

Yo'nalish Kodi	5340100
Kasbiy mutaxassisliklar	Bino va inshootlar bo'yicha texnik arxitektor.
Ixtisosliklar	O‘rta maxsus (turar joy va jamoat binolarini loyihalovchi-texnik, turar joy va jamoat binolarini qurish va qayta tiklash texnik-loyihachisi) – qurilish kollejlari; Oliy (bino va inshootlar arxitektori, arxitektura yodgorliklarini tiklovchi, landshaft arxitektori, shaharsozlik va qishloq aholi yashash joylarini kompleks quruvchisi, interer va jihozlarni loyihalovchi) – arxitektura-qurilish institutlari, arxitektura-qurilish fakultetlariga ega bo‘lgan oliy o‘quv yurtlari.
Qobiliyatlar	binolarga san’atkorona ishlov berishga bo‘lgan yuqori qiziqish; san’atkorona qobiliyat.
Fanlar	chizmachilik, matematika, fizika, tasviriy san’at, tarix, adabiyot va ona tili, informatika, iqtisodiy bilim asoslari, chet tili, estetika.
Mazmuni	Turli xildagi qurilish tashkilotlarida – arxitektura g‘oyasini tasvirlash, ish chizmalari va maketlarini, turli maqsadlarda foydalaniladigan ob’ektlarning loyihaviy hujjatlarini tayyorlash, qurilish, bezash ishlarinining olib borilishini nazorat qilish, qurilish materiallarini tanlash, qurilish xarajatlari smetasii tuzish, qurib bitkazilgan ob’ektni topshirishda ishtirok etish.
Afzalliklar	ishning san’atkorona xarakteri va jamiyatdagi obro‘-e’tibori; turg‘un ish haqi; karerada ko‘tarilish imkoni; ko‘chmas mulk loyihalarini loyihalashtirish xizmatlari sohasida o‘zining shaxsiy biznesini boshlashning osonligi.
Kasbiy qiyinchiliklar	ishning sifatiga odamlar hayoti bog‘liqligi uchun, ish natijasining yuqori mas’uliyati; o‘ylab topilgan va loyihalashtirilgan ob’ektlarning hammasini joriy etishning imkoniyati mavjud emasligi, shuning uchun ham ijodning qiyin ekanligi; baho beruvchilar va buyurtmachilarning asossiz ayblovlari; ijodiy “boshi berk ko‘cha”ga kirib qolish, natijada ishdan ko‘ngli sovishning ehtimoli, ishsiz qolib ketish ham bundan mustasno emas; arxitektura cho‘qqilarigacha bo‘lgan qiyin yo‘l, chunki yirik binolarni loyihalashtirish ishlari obro‘li va tajribali arxitektorlargagina ishonib topshiriladi. Ishga talab yuqori va qiziqarli bo‘lishiga qaramay, oldindani aytishning iloji yo‘q. Endi esa juda muhim va olijanob soha – qurilishning aniq kasb va mutaxassisliklariga o‘tamiz. Bino, ko‘prik yoki boshqa bir inshootning qurilishi nimadan boshlanadi? To‘g‘ri – loyihadan. Loyihani esa kim tayyorlaydi? To‘ppa-to‘g‘ri – muhandis-arxitektor.
Batafsil ma`lumot	Arxitektor – bu qurilish inshootining o‘ziga xos rassomi va dizayneri. Lekin, oddiy rassomdan farqli o‘laroq, uning zimmasiga katta mas’uliyat yuklanadi: arxitektorning xatosi ko‘plab yillar davomida odamlarga ko‘rinib turadi, ya’ni ularning hayoti bilan bog‘liq bo‘ladi. Bundan tashqari, arxitektor barcha muhandislik hisob-kitob uslublariga ega bo‘lishi lozim: ixtiyoriy kishi uning xatosi qurboniga aylanishi mumkin: bozor ishchilari, akvapark mijozlari, supermarketdagi xaridorlar... So‘nggi paytlarda arxitektorlardan ob’ektlar loyihalarining 3D ko‘rinishini ta’minlaydigan kompyuter dasturlaridan foydalanishni bilish talab qilinayapti. To‘g‘ri, bugun arxitektorlarning ko‘pchilik qismi zamonaviy uy-joylarni loyihalashtirish bilan shug‘ullanishayapti, yoki bo‘lmasa, qaysidir firma arxitektorlari bilan bir jamoada faoliyat olib borishayapti. Axir, butun dunyo bo‘ylab arxitekturada amalga oshirilgan yirik loyihalar soni mehnat bozoriga arxitektor diplomi bilan kirib kelgan mutaxassislar sonidan ko‘ra kamroq. Lekin, aytaylik, hatto shaxsiy bo‘lsa ham, oddiy dala hovlini loyihalashtirishning nimasi yomon? Loyiha muallifi siz bo‘lib chiqmasligingizga ruhiy jihatdan tayyor bo‘lish lozim va siz o‘zingizdan ko‘ra muvaffaqiyatliroq hamkasblaringizga loyihalar ustida ishlashga yordamlashishingizga to‘g‘ri keladi: u yoki bu hisob-kitob ishlarini amalga oshirish, qurilish smetasini tuzish, loyihaning qandaydir alohida bloklarini tuzatish va shu kabilar. Diplomga ega bo‘lgan arxitektorlarning ko‘pchiligi, inshootni ekspluatatsiya qilish yoki qurib bitkazilgan binoni topshirish komissiyalarida ishtirok etgan holda, ekspertlar bilan ishlashadi. Interer dizayni bilan shug‘ullanuvchi bitiruvchilar ham kam emas – bu erda buyurtmachi bilan aloqani topish, uning holatini o‘rganishni bilish kerak. To‘g‘ri, ancha murakkabliklarga ega kasb. Afsonaviy uchar bog‘lari bilan yangi Semiramida qasrini qurmoqchimisiz? Unda olg‘a! Aytgancha, boshqa sohaga qaraganda, arxitekturada o‘zining shaxsiy biznesini yo‘lga qo‘yish ancha oson. Loyihaga berilgan buyurtmani bajarish uchun arxitektorga qimmatbaho ta’minot zarur emas. Loyihani oddiy qalam bilan vatmanda ham chizish mumkin. Asosiysi – qanday chizishda. Loyihasiz hech qaysi o‘zini hurmat qiladigan qurilish firmasi, hattoki oddiy saroyning qurilishiga kirishmaydi. SHunday ekan arxitektor – mutaxassisning tajribasi va bilimi – eng asosiysi bo‘lgan kasb. Lekin arxitektorlarning ish faoliyatida: dunyo keng, u bo‘lmasa, boshqasi, degan naql ham amal qiladi. Qurilayotgan fuqarolik, sanoat va harbiy binolarning ko‘pchiligi qurilish sohasining oddiyroq kasbi vakillari – muhandis quruvchilar, ya’ni loyihalashtiruvchilar tomonidan loyihalashtiriladi. Ularning o‘zlarigina loyihaviy-smeta hujjatlarini tuzishadi va loyihaning hayotga tatbiq etish jarayonini nazorat qilishadi – kotlovan qazish va fundament qo‘yishdan tortib, devorlarni qurish va tom yopishgacha. Bundan tashqari, kommunikatsiyani loyihalashtirish bilan shug‘ullanadigan muhandislar ham bor. Mustahkam, qulay va chiroyli zamonaviy binolarni qurishda asosiy xomashyo hisoblangan qurilish bloklari, issiqlik izolyasiyasini ta’minlovchi va boshqa ko‘plab materiallar tarkibini ishlab chiqadigan (materialshunoslik bilan shug‘ullanadigan) mutaxassislar ham bor. Arxitektura komplekslari rekonstruksiya si va restavratsiya si, shahar reklamasi va shaharlarni bayramona bezash, landshaft arxitekturasi va boshqa ko‘plab yo‘nalishlarda ixtisoslashish mumkin. SHunday ekan, ishga kirishing, bo‘lajak arxitektorlar!