 Yo'nalish Kodi | 5150300 |
 Kasbiy mutaxassisliklar | Drama teatri aktyori, qo'g'irchoq teatri aktyori, estrada artisti, musiqiy teatr aktyori. |
 Ixtisosliklar |
|
 Qobiliyatlar | artistizm, ritm sezgisi; ichki ta’sirchan hayotning boyligi; rivojlangan kuzatuvchanlik, haqiqiy insonlar xarakterini baholay olish va ularni sahnada aks ettirish qobiliyati; ko‘rkam, betakror qiyofa; yoqimli tembrdagi kuchli ovoz. |
 Fanlar | artistizm, ritm sezgisi; ichki ta’sirchan hayotning boyligi; rivojlangan kuzatuvchanlik, haqiqiy insonlar xarakterini baholay olish va ularni sahnada aks ettirish qobiliyati; ko‘rkam, betakror qiyofa; yoqimli tembrdagi kuchli ovoz. |
 Mazmuni | |
 Afzalliklar | ijoidy ish, turli xarakterlarga kirishish, mashhur bo‘lish imkoniyatining kengligi. |
 Kasbiy qiyinchiliklar | doimiy “yoki pul, yoki san’at” muammosi; ehtiyoj sezilmaydigan yoki uchinchi rollar darajasiga tushib qolish tavakkali; ish haqining turg‘un emasligi; o‘z jismoniy formasining saqlanib kolishiga hamda kasb yoki teatr tufayli ta’sirchanlikka bo‘lgan to‘liq “qaram”lik. |
 Batafsil ma`lumot | Bir marta bo‘lsa-da, kinoda o‘ynashni orzu qilmagan yoshlar, ayniqsa, bolalar kam uchrasa kerak. Har kimning o‘z sevimli filmi, o‘z sevimli qahramoni va o‘z sevimli aktyori borligi haqida gapirmasa ham bo‘ladi. Lekin aktyor bo‘lish uchun, biz televizordan ko‘z uzmay tomosha qiladigan filmlar hamda bolalarning jonu-dili bo‘lgan multfilmning ijobiy yoki salbiy qahramonlariga aylanish uchun, qanday yo‘lni bosib o‘tish lozim? Biz siz bilan shu haqda gaplashamiz. Ha, bu yo‘l ancha qiyin, lekin zavqli. Qiyinchiliklar o‘qishga kirishdayoq boshlanadi. Teatr o‘quv yurtlariga kirish uchun kechadigan konkurslar hamma vaqt yuqori darajada bo‘ladi. Har yili ijodiy sinovlarning birinchi turida o‘z kuchlarini sinab ko‘rishmoqchi bo‘lgan insonlar o‘quv yurtlari binolarini to‘ldirib turishadi. Balki gap bunday sinovlarga tayyorlanish osonligidadir: axir, konservatoriyaga kirish uchun musiqa asbobida o‘ynab berish talab qilinsa, teatr oliy o‘quv yurtlarining qabul komissiyasi oldida proza, masal va she’rdan parchani ifodali o‘qib berish kerak bo‘ladi. Abiturientdan qo‘shiq aytishni yoki raqsga tushib berishini so‘rab qolishgan hollar ham uchrab turadi. So‘nggi saralash turida esa avvalgi sinovlardan muvaffaqiyatli o‘tganlardan, odatda, minispektakl ijro etishini so‘rab qolishadi. Go‘yo, kirish uchun bundan ham osonroq joy yo‘qdek tuyulsa-da, ammo avvallari do‘stlari, maktab o‘qituvchilari, teatr studiyalari rahbarlari oldida ishonchli rollar o‘ynab berishgan abiturientlarning ham juda katta qismi hayajonga berilib ketishadi. Ba’zilari, bu erga aslida matnlarni yoddan aytib berish mahoratini emas, balki tomoshabinlarni jalb etish mahoratini namoyon qilishga kelganini unutib qo‘ygan holda, bir nafasda parchani aytib berishadi. Birinchi turda, odatda, abiturientlarning yarmi o‘z “yurish”larini yakunlashadi, lekin hamma turlardan o‘tganlarga ham o‘qishga kirish kafolatlanmagan. Teatr oliy o‘quv yurtlari talabasini nima kutib turibdi? Umidsizlik va xafagarchiliklar bilan hayratlarning o‘rin almashib turishini o‘z ichiga olgan qiyin ta’lim. Hamma vaqt ham shunday bo‘ladi. Qachonki siz kirish imtihonlarini muvaffaqiyatli topshirgan zahoti, o‘zingizni konkursdan o‘ta olmaganlar bilan solishtirasiz, lekin birinchi kursning o‘rtalarida siz o‘zingizni yuqori kurslar “yulduzlari” bilan solishtira boshlaysiz. Bu solishtirish sizning foydangizga bo‘lmasligi mumkin. Asosiysi esa – siz aktyorlik mahorati bo‘yicha o‘qituvchingizni ham ko‘nglini sovitib qo‘yishingiz mumkin. Lekin, aytaylik, sizda hammasi o‘ngidan keldi. Qo‘lingizda – diplom, yutug‘ingizda esa – ko‘p sonli ijodiy aloqa va tanishuvlar. Sizning keyingi taqdiringiz qanday bo‘ladi? Qarang-a, kelajakni aytib bo‘lmaydi. Hattoki o‘qituvchingiz sizni juda ham qadrlasa-da, bu siz uning yagona bunday o‘quvchisisiz degani emas. Sizning hayotingizda ko‘p narsa teatr sohasidagi holatning o‘zgarishiga bog‘liq. Qo‘pol qilib aytganda, bozor kon’yukturasiga. Siz qobiliyatga ham, chiroyli qiyofaga ham ega bo‘lishingiz, lekin oliy o‘quv yurtini bitirgan davringizda sizga ehtiyoj sezilmasligi ham mumkin. Axir, har bir teatrda hammasini bosh rejissyor hal qiladi. Agarda yaqin yillarda rejalashtirilayotgan repertuardagi hech qaysi rolga sizni yaqin yo‘latishni xohlamasa, uning bu fikrining teskarisini isbotlay olish qo‘lingizdan kelishi mushkul. San’atda ko‘p narsa rahbarning individual didiga bog‘liq. YUtuqli rollar esa hammaga ham etishavermaydi. Ko‘pchilik kinoga tushib qolishga umid qiladi, lekin u erda ahvol bundan ham qattiqroq. YOsh aktyorni filmlardan birida muvaffaqiyat kutib turadi-yu, lekin unga boshqa takliflar bo‘lmaslik holatlari ba’zida uchrab turadi. Ko‘plar uchun reklamalarda suratga tushish – vaziyatdan chiqishning original real usuli bo‘lishi mumkin. SHunday bo‘lsa-da, reklama roligida suratga tushish aktyor uchun kino sari yo‘lni har doim ham ochib beravermaydi. Hamma vaqt va hammaga emas, albatta. Aktyorlar qancha pul topishadi? Hammasi siz kirib kelgan teatrning moliyaviy ahvoliga, film byudjeti va rejissyorning aynan sizning ishtirokingizga bo‘lgan qiziqishiga bog‘liq. “Teatr oliy o‘quv yurtiga kirish uchun maktabni bitirishga ko‘p yillar borligidayoq tayyorgarlik ko‘rishni boshlayverish kerakmi?” – degan savol ko‘pchilikni qiziqtirsa kerak. Teatr oliy o‘quv yurti o‘qituvchilari oq qog‘ozdan boshlab o‘rgatishni yaxshi ko‘rishadi. Axir, har bir murabbiyda o‘z shaxsiy ijodiy usuli, didi va bo‘lg‘usi aktyorni qanday o‘qitish kerakligi haqida o‘z tasavvuri bor. Adabiyot va ona tili, tarixga o‘zgacha e’tibor qaratgan holda, madaniyat darajasini oshirib borish, maqsadga muvofiq. Agar siz musiqa maktabida o‘qisangiz yoki, aytaylik, xor jamoasida, sport yoki bal raqsi studiyasida shug‘ullanayotgan bo‘lsangiz, yanada yaxshi. |