Temir yo‘l sohasida mijozlarga xizmat ko‘rsatish bo‘yicha texnik
KASBI HAQIDA BATAFSIL MA`LUMOT

Yo'nalish Kodi	3620100
Kasbiy mutaxassisliklar	Temir yo'l sohasida mijozlarga xizmat ko'rsatish bo'yicha texnik.
Ixtisosliklar	O‘rta maxsus (logistik markazning texnik-operatori, yo‘l hujjatlarini realizatsiya qilish bo‘yicha agent, tovar-yuk kassiri, tashish bo‘yicha ekspeditor) – temir yo‘l transporti kollejlari; Oliy (temir yo‘l sohasida mijozlarga xizmat ko‘rsatish menejeri) – temir yo‘llar muhandisligi oliy o‘quv yurtlari.
Qobiliyatlar	yaxshi sog‘lik, ishchanlik, issiq va sovuq sharoitlarda ishlashga chidam; provodnik uchun chiqishimlilik, saxiylik va ohistalik, oshqozon-ichak faoliyati infeksiyalariga karshi yuqori immunitet katta ahamiyat kasb etadi.
Fanlar	matematika, fizika, jismoniy tarbiya, geografiya, ona tili va adabiyot, informatika va axborot texnologiyalari, psixologiya, chet tili, estetika.
Mazmuni	Lokomotiv depolarida – harakatlanish tarkibining ishini, uning texnik xarakteristikalari bilan mos ravishda, ta’minlash; Uzoq yo‘l yurish poezdlarida – provodniklar uchun: safar uchun kerakli bo‘lgan hujjatlarni tekshirish, yo‘lovchilarga xizmat ko‘rsatish; poezd boshliqlari uchun: mashinist va provodniklarning ishini boshqarish, tashkilotchilik masalalarini hal qilish; Logistik markazlarda – yuk tashishga buyurtmalarni qabul qilish, yuklarni qabul qilish, yuklash va topshirishga oid hujjatlarning to‘g‘ri rasmiylashtirilganini tekshirish; yuklarni tashish va etkazib berishda ko‘rsatilgan xizmatlar uchun buyurtmachilar bilan hisob-kitob qilish; kassa aniqligini olib borish; yuklash-tushirish ishlari, saqlash ishlarining bajarilishi va turib qolgan yuklar to‘g‘risida aniq hisob-kitoblarni yuritish; yuklar va ularni saqlashga doir ma’lumotlarni belgilangan davrlarda mijozlarga etkazib turish; tashishga doir hujjatlarni rasmiylashtirish.
Afzalliklar	kadrlarga bo‘lgan yuqori va turg‘un ehtiyoj, temir yo‘l tashkilotlari rahbarlari safidan o‘rin egallash va karerada ko‘tarilish imkoniyati; provodniklar va poezd boshliqlari uchun “dunyoni ko‘rish” baxti; nisbatan yuqori ish haqi, turli ko‘rinishdagi korporativ va professional imtiyozlar.
Kasbiy qiyinchiliklar	harakatlanish tarkibi mutaxassislari bir sutka yoki undan uzoqrok vaqt davomida oilalaridan uzoqda, tez-tez safarda bo‘lishlari; sohaning barcha mutaxassislari uchun intensiv ish tartibi.
Batafsil ma`lumot	Vokzal. Kassa. Poezd. Vagon. Kupe. Provodnik. Ushbu termin va so‘zlar hammamizga juda yaxshi tashish va qandaydir xotiralarni esga soladi. Haqiqatan, temir yo‘l xizmatidan foydalanmagan kishini uchratish qiyin. Vokzalga bordingiz, bilet sotib oldingiz, sizni vagon va kupega kuzatishdi, joylashdingiz. Endi sizning xizmatingizda – provodnik. CHetdan qaralganda, provodnik hech qanday intensiv ish qilmaydigandek: vagonni ko‘zdan kechirib chikdi, biletlarni yig‘ib oldi, choyshablarni tarqatdi, polni supurdi va o‘zining xizmat kupesini yig‘ishtirdi. Endi tasavvur qiling, bir sutkada necha marotaba provodnik kirish eshiklarini ochib-yopishi kerak? Unga kechasi to‘g‘ri uxlashga imkon bo‘lmaydi: har ikki-uch soatda, ba’zida esa undan ham tez-tez vaqt oralig‘ida, kupedan chiqib turishi kerak. Maxsus vagonlar yo‘lovchilariga xizmat ko‘rsatish osonroq va qulayrok. Lekin bu vazifaga loyiq bo‘lish kerak. Bunday ish o‘rniga hamma erda va hamma vaqt da’vogarlar talaygina va sizning imkoniyatlaringiz oshishi uchun hech qanday hayfsan eshitmaslik yoki yo‘lovchi tomonidan hech qanday shikoyat olmaslikka astoydil harakat qilish lozim. Provodniklar o‘z uylarida, hattoki choyshablarini to‘shashni ham xohlashmas ekan, uydagi krovatda yotganlarida esa, “polkadan dumalab ketmaslik” uchun keskin harakatlar qilmaslikka harakat qilisharkan. Faqat yo‘lovchimi? Yo‘q, albatta. Har kuni temir yo‘llar orqali minglab tonna yuklar tashiladi. Mijozlarning logistik xizmat sifatiga bo‘lgan talabi ham kundan kunga ortib bormoqda. SHuning uchun ham, logistika operatorlaridan eng munosib darajada xizmat ko‘rsatishni tashkil qilish uchun turli maqsadlardagi mijozlarga aynan nima taklif qilishni aniq bilishlari talab etiladi. Yirik logistik markazlar keng miqyosdagi standart xizmatlar ko‘rsatish imkoniyatiga ega bo‘lishadi, masalan, javobgarlik ostidagi saqlash, sotuvga chiqarishdan oldingi tayyorgarlik, kross-doking , manzillar bo‘yicha yuklarni etkazish va shahar bo‘ylab tarqatib chiqish kabi xizmatlarni amalga oshirishadi. YUkxonada javobgarlik ostida yuklarni saqlash – eng ko‘p talab qilinadigan logistik xizmat turlaridan biri hisoblanadi. Odatda, hamma logistik operatorlar yuklarni rastalarga, polga yoki kichik xonacha (yacheyka)larga joylashtirishni taklif qilishadi. Sotishga tayyorlash, logistik xizmat turi sifatida, yuk yoki tovarlarni yukxonadan sotish joyigacha tashish hamda yuklash-tushirish uchun mijozlarga ortiqcha mablag‘ sarflamaslik imkoniyatini beradi. Bu esa bugungi kunda barcha mijozlarga kerak bo‘lgan tayanch xizmat turi bo‘lib hisoblanadi. Keyingi paytlarda logistik xizmatning yaroqsiz topilgan mahsulotlarga ishlov berish turiga ehtiyoj ko‘payib bormoqdaki, bu xizmat turi tovar partiyasidan sotishga yaroqsizlarini tanlash, saralash va navlarga ajratish imkoniyatini beradi. Umuman olganda, havas qilishga arzigulik kasb, to‘g‘rimi? Siz ham temir yo‘l sohasida mijozlarga servis xizmat ko‘rsatishni istayotgan bo‘lsangiz, uning asosiy vazifalari bilan sizni tanishtirib o‘tamiz: YUk tashishga buyurtmalarni qabul qilish, yuklarni qabul qilish, yuklash va topshirishga oid hujjatlarning to‘g‘ri rasmiylashtirilganini tekshirish; YUklarni tashish va etkazib berishda ko‘rsatilgan xizmat (yuklash-tushirish, saqlash va hokazo)lar uchun buyurtmachilar bilan hisob-kitob qilish; Kassa aniqligini olib borish; YUklash-tushirish ishlari, saqlash ishlarining bajarilishi va turib qolgan yuklar to‘g‘risida aniq hisob-kitoblarni yuritish; YUklarni saqlash bo‘yicha eng maqbul variantlarni mijozlarga taklif qilish; YUklarni saqlashning zarur shartlarini ta’minlash; YUklar va ularni saqlashga doir ma’lumotlarni belgilangan davrlarda mijozlarga etkazib turish; Qo‘shimcha materiallar, texnika va jihozlarni o‘rnatishga buyurtmalarni rasmiylashtirish; Temir yo‘l transportida tashishga doir hujjjatlarga ishlov berish kabilar kiradi. Yo‘q, bu hali hammasi emas. Kasbni egallashingiz va sohaning eng zo‘r mutaxassisiga aylanishingiz uchun: logistika asoslari; kassa va bank operatsiyalarini bajarish qoidalari; blanklarni saqlash, ularni qat’iy tartibda hisobga olish va hisobdan chiqarish qoidalarini; kassa kitobi va hisob-kitoblarini yuritish qoidalarini; temir yo‘l transportida yuk tashish qoidalarini; yuklash-tushirish ishlarining o‘ziga xos jihatlarini; yuklarni hisobga olish va saqlashning ahamiyatli tomonlarini; yuklash va tashishga doir hujjatlar shakllarini; buyurtmachilar bilan hisob-kitob qilish hamda yuklarni yangi manzillarga yuborish tartibini; ishchi, xizmatchilarning moddiy javobgarligi to‘g‘risidagi qonun, qoida va nizomlarni; tegishli transport tarmog‘i sxemasi va transport qatnovining asosiy yo‘nalishlarini; elektron hisoblash texnikasidan foydalanish qoidalarini puxta o‘zlashtirishingiz lozim. Xulosa qiladigan bo‘lsak, bu kasb egalari insonlarning og‘irini engil, uzog‘ini yaqin qiladigan kishilardir. Ana shunday ezgu ishga tayyor bo‘lsangiz, sizni hayot zavqi kutmoqda, chunki: “Hayotdagi eng zo‘r huzur-halovat ado etilgan burchdan zavqlanishdir”.(U. Geelitt)