Sport faoliyati
KASBI HAQIDA BATAFSIL MA`LUMOT



Yo'nalish Kodi		 5610500

Kasbiy mutaxassisliklar		Sport turlari bo'yicha murabbiy–o'qituvchi, murabbiy-konstruktor.

Ixtisosliklar
  • O‘rta maxsus (milliy sport turlari bo‘yicha murabbiy, olimpiada sport turlari bo‘yicha murabbiy, ommaviy sport turlari bo‘yicha murabbiy, maktabdan tashqari muassasalarda konstruktor, ommaviy sport ishlari tashkilotchisi, sport hakami) – olimpiya zahiralari kollejlari.
  • Oliy (jismoniy tarbiya va sport menejeri) – jismoniy tarbiya institutlari, pedagogika oliy o‘quv yurtlari.

Qobiliyatlar		yaxshi jismoniy tayyorgarlik, chaqqonlik, epchillik, tashkilotchilik, kelishuvchanlik, pedagogik va psixologik xususiyatlar, talabchanlik, xolislik, odillik, tez v to‘g‘ri qaror qabul qila olish, ziyraklik xususiyatlari hamda mustahkam iroda.

Fanlar		ona tili, chet tillari, biologiya, anatomiya, fiziologiya, geografiya, jismoniy tarbiya, birinchi tibbiy yordam, psixologiya, sport to‘garaklaridagi mashg‘ulotlar, informatika va axborot texnologiyalari.

Mazmuni
  • Sport majmualarida, sportga ixtisoslashgan ta’lim muassasalari, sport klublari, fitnes klublarida – milliy, olimpiada va ommaviy sport turlari bo‘yicha murabbiy-o‘qituvchi, murabbiy-konstruktor, ommaviy sport ishlari tashkilotchisi, sport hakamligi faoliyatlari;
  • Madaniyat va sport ishlari boshqarmalari, bolalar sportini rivojlantirish jamg‘armalarida – mutaxassis va rahbarlik faoliyati;
  • Sport federatsiyalari, xalqaro sport federatsiyalari, olimpiya sport qo‘mitasida – hakamlik va xalqaro toifadagi hakamlik faoliyati.

    • Afzalliklar    		sport-sog‘lik garovi; kasbning millat genofonini sog‘lomlashtirishdagi va yoshlarni jismonan barkamol qilib tarbiyalashdagi o‘rni; doimiy ish va ish haqi; mamlakat va dunyoga tanilish, mamlakatni dunyoga tanitish imkoniyati; mashhur sportchi va chempionlarni etkazib berish sharafi; g‘alabadan zavqlanish hissi; shogirdlar hurmatiga va xalq e’tirofiga sazovor bo‘lish; dunyo bo‘ylab kezish va xizmat qilish imkoniyatlari.

    Kasbiy qiyinchiliklar    		yuqori kasbiy mas’uliyat; sportchi-o‘quvchilar uchun javobgarlik; mag‘lublik alami; doping xavfi.

    Batafsil ma`lumot

    Sport – tinchlik elchisi bo‘lib kelgan va shunday bo‘lib qoladi.


    Mamlakatimizda sportni rivojlantirish borasida olib borilayotgan ishlar – beqiyos. Bugungi kunda respublikamizda saksondan ortiq sport federatsiyalari va ellik mingdan ortiq sport inshootlari faoliyat ko‘rsatayotganiligi va boshqa islohotlarning amalga oshirilayotganligi fikrimizga dalil bo‘ladi. SHuningdek, o‘n ettita sport turi bo‘yicha “Umid nihollari”, “Barkamol avlod”, “Universiada” uzluksiz sport musobaqalarining tashkil etilganligi va har ikki yilda o‘tkazib kelinayotganligi yoshlarning jismonan barkamol qilib tarbiyalashning omili bo‘ldi.
    Dunyoda ikki yuzdan ortiq sport turlari mavjud bo‘lib, o‘ttiz sakkizta sport turi bo‘yicha beshta qit’a sportchilari o‘rtasida har to‘rt yilda olimpiada musobaqalari o‘tkazib kelinadi.
    Olimpiya sport turlari: akademik eshkak eshish, badiiy gimnastika, badmenton, baydarka va kanoeda eshkak eshish, basketbol, boks, voleybol, velosport, gantbol, dzyudo, elkanli sport, engil atletika, zamonaviy bel kurash, kamondan otish, og‘ir atletika, ot sporti, sinxron suzish, sport gimnastikasi, stol tennisi, suv polosi, suvga sakrashlar, suzish, stendda otish, taekvondo VTF, tennis, tramplin, futbol, triatlon, chim ustida xokkey, erkin kurash, eshkak eshish slalomi, yunon-rum kurashi, qilichbozlik, o‘q otish, tog‘ chang‘isi sporti, fristayl, snoubord, figurali uchish.
    O‘zbek milliy sport turlari: kurash, belbog‘li kurash, turon, o‘zbek jang san’ati.
    Ommaviy sport turlari: akrobatika, alpinizm, armrestling, atletizm, beystbol, bel olish kurashi, billiard, boyqo‘rg‘on, golf, jetkundo, karate, kikboksing, yozgi biatlon, mini-futbol, muay-tay, pouerlifting, yong‘in amaliy sporti, regbi, qo‘l jangi, sambo, qoya zabt etish, sport raqslari, taekvondo ITF, TTF,GTF.
    Sport turlari bo‘yicha murabbiy-o‘qituvchi yoki murabbiy-konstruktorning bosh vazifasi – yuqori malakali sportchilarni tayyorlash.
    Sport turlari bo‘yicha murabbiy-o‘qituvchi jismoniy tarbiya va sportga ixtisoslashgan ta’lim muassasalari, sport majmualari, sport va fitnes klublari, sport federatsiyalarida faoliyat ko‘rsatadi.
    Murabbiy-konstruktor ta’lim yoki boshqa muassasalar bilan kelishuv-shartnoma asosida pullik sport to‘garaklarini tashkil etishi, shaxsiy fitnes klublarini ochishi mumkin.
    Xizmat majburiyatlari: Sport turlari bo‘yicha iqtidorli bolalarni tanlash va saralab olish, ular bilan o‘quv-sport mashg‘ulotlarini va tarbiyaviy ishlarni olib borish, sportchi-o‘quvchilarning sport mahoratini oshirib borish, sportchi-larning jismoniy, nazariy texnik, ma’naviy-irodoviy va sport tayyorgarligini o‘sib borishini ta’minlash, sport mashg‘ulotlari jarayonida ularning sog‘lig‘ini saqlash va mustahkamlash ishlarini olib borish, sportchilarning xar xil doping vositalarini iste’mol qilish holatlarining oldini olgan holda sport mashg‘ulotlari jarayonining xavfsizligini ta’minlash, sportchi-o‘quvchilarning sport tayyorgarligi bo‘yicha yillik va kundalik rejalarini ishlab chiqish, tizimli hisobga olish, tahlil va ish faoliyatini natijalarini umumlashtirish. Bundan tashqari, mutaxassis o‘zining ish faoliyatini yuritishda sportchilarni sog‘lomlashtirish va sport tayyorgarligini amalga oshirishning samarali uslublaridan foydalanadi, hisobga olish va hisobot hujjatlarini yuritadi, sport turlari bo‘yicha O‘zbekiston terma jamoalariga zahiralar va yuqori malakali sportchilarni tayyorlashni tashkil etadi, sport natijalarining o‘sib borishi va tiklanish tadbirlarini amalga oshiradi. Bilishi lozim: O‘zbekiston Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida”gi, “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi to‘g‘risida”gi, “Jismoniy tarbiya va sport to‘g‘risida”gi qonunlarni va inson huquqlarini tartibga soluvchi qonun hujjatlarini, sportni rivojlantirish yo‘nalishlarini va istiqbolini belgilovchi qarorlari, farmoyishlarini, xalqaro musobaqalarni o‘tkazish reglamenti, qoidalari va nizomlarini, sport turlari bo‘yicha xalqaro federatsiyalar tomonidan belgilangan huquqiy-me’yoriy talablarni, sport mashg‘ulotining nazariy va uslubiy asoslari hamda musobaqalar faoliyatini, pedagogika, fiziologiya, sport tibbiyoti va gigienasi fanlarini, doping-nazoratini o‘tkazish qoidalari va tartibini, mehnatni muhofaza qilish, texnik va yong‘inga qarshi xavfsizligi, shug‘ullanuvchilarning sport mashg‘ulotlari va jismoniy taryyorgarligi, o‘qitish va tarbiya uslublarini, sanitariya-gigiena talablarini, sport fanidagi yuqori malakali sportchilarni tayyorlash uslublarini, xorijiy tillardan birining boshlang‘ich bosqichini va axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanishni.
    Sport turlari bo‘yicha murabbiylik qilish vakolatini olish uchun “Respublika kompyuterlashtirish va sertifikatlashtirish markazi”dan sertifikat olish va sport federatsiyalaridan aynan o‘sha sport turi bo‘yicha amaliy imtihonlar topshirib, malakani egallash lozim. Respublika miqyosida hakamlik qilish uchun sport federatsiyasining sertifikatini qo‘lga kiritish; sertifikatga ega bo‘lgach, har yili sport federatsiyasida malakaviy imtihonlarni topshirish lozim. Har qaysi sport federatsiyasi sport turi bo‘yicha belgilangan tartibda hakamlik sertifikatini beradi.
    Xalqaro hakamlik huquqiga ega bo‘lish uchun Xalqaro Olimpiya Qo‘mitasining imtihonlaridan o‘tish va belgilangan tartibda sertifikatga ega bo‘lish lozim. SHuningdek, har yili bo‘ladigan imtihonlardan ham muvaffaqiyatli o‘tish sharti mavjud.
    Bo‘lajak olimpiya va jahon chempionlarini tarbiyalashdek sharafli ishda sizga omad tilaymiz.